Het Gevoel van de Poel

In het jaar 2000 beleef ik misschien wel de interessantste episode in mijn leven als actualiteitendier. Ik besluit de tredmolen van het nieuws even te verlaten. Want al heb ik jarenlang verslag gedaan van oorlog, conflict, machtsmisbruik en alle andere ellende die de mens zich op de hals haalt, de vraag dringt zich op: wat beweegt onze soort? Heb ik er met al mijn journalistieke en analytische vermogens ook maar een sikkepit van begrepen?  

 

In Het Gevoel van de Poel krijg ik de gelegenheid om een wetenschappelijke serie te maken over menselijke drijfveren. Daarin toets ik eigen ervaringen aan de inzichten van gedragswetenschappers. Ook in deze serie is tekstschrijver Justus van Oel mijn metgezel. 

 

Het Gevoel van de Poel is voor mij een leerschool. Over agressie en groepsgedrag. Over het waarom van geloof en godsbesef. Over seksuele driften en de erotiserende werking van macht. Over instinct en bewustzijn, ratio en emotie. Over leiderschap en charisma. In Europa, Canada, Verenigde Staten en India ontmoet ik toppers uit de wetenschap.  

 

Het heeft mijn blik op de wereld veranderd. Wij zijn ten diepste aangeklede apen. Nooit zal ik mij nog afvragen of de mens van nature goed of slecht is. We zijn het allebei. Ik ook. Ten diepste zijn wij groepsdieren. Gemakkelijk te manipuleren en te indoctrineren en afhankelijk van omstandigheden tot werkelijk alles in staat. Tot liefde en moord. Tot oorlog en vrede.  

 

Het hoogste goed heet beschaving. Dat is de nooit eindigende les. Al is ook beschaving welbeschouwd een vorm van (noodzakelijke) indoctrinatie.